Mam świadomość, że wybór jurysdykcji wielu osobom nic nie powie, ale od tego jest ten blog, żeby zrozumieć „niezrozumiałe” :-).
Muszę podkreślić, że moją pasją są sprawy rodzinne międzynarodowe. Od wielu lat uczestniczę w konferencjach i szkoleniach dotyczących tej dziedziny prawa.
W tym roku we wrześniu brałam udział w dorocznej konferencji międzynarodowego prawa rodzinnego w Trewirze. Tematem wiodącym było niby stare bo pochodzące z 2019 r. ale jednak nowe rozporządzenie Bruksela II b.
Czemu nowe? Ano dlatego, że weszło w życie w dniu 1 sierpnia 2022 r.
Jurysdykcja
Jurysdykcja to inaczej mówiąc właściwość sądu.
Pierwsze pytanie, jakie należy sobie zawsze zadać w sprawach międzynarodowych to pytanie o to, który sąd może rozpoznać naszą sprawę? A mówiąc precyzyjniej – w którym państwie mamy wszcząć postępowanie?
Na to pytanie w sprawach w obrębie Unii Europejskiej odpowiada rozporządzenie 2019/1111.
Porozumienie
Rozporządzenie 2019/1111, czyli inaczej nazywane Bruksela II b wprowadziło całkiem nowe rozwiązanie w sprawach dotyczących dzieci.
Podstawową zasadą jest, że jurysdykcję w sprawach odpowiedzialności rodzicielskiej (czyli dotyczących władzy rodzicielskiej lub kontaktów) mają sądy miejsca pobytu dziecka.
Czyli, jeżeli dziecko mieszka w Estonii to sądem właściwym będzie sąd estoński.
Zainteresowane strony – najczęściej będą to rodzice – mogą jednak zawrzeć porozumienie dotyczące wyboru sądu.
Porozumienie to może zatem zmienić podstawową zasadę i wskazać sąd państwa, w którym dziecka nie ma zwykłego miejsca pobytu.
Warunki zawarcia porozumienia
Oczywiście rozporządzenie wprowadza pewne zasady. I tak możliwy jest wybór sądu państwa, w którym:
- dziecko ma istotny związek z tym państwem członkowskim, w szczególności z uwagi na fakt, że:
2. strony, jak również każdy inny podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej
a) dobrowolnie porozumiały się co do jurysdykcji, najpóźniej w chwili wszczęcia postępowania lub
3. wykonywanie jurysdykcji jest zgodne z dobrem dziecka.
Jak długo obowiązuje takie porozumienie?
Nic nie jest wieczne, zatem porozumienie też nie obowiązuje w nieskończoność.
Oczywiście strony mogą się umówić inaczej, ale co do zasady wybór sądu (jurysdykcja) ustaje, gdy postępowanie zakończyło się prawomocnie (nie przysługuje już apelacja) lub postępowanie zakończyło się z innej przyczyny.
Przykładowo strony mogły zawrzeć ugodę mediacyjną, która kończy spór.
Po zawarciu ugody porozumienie wcześniej zawarte w sprawie wyboru właściwego sądu już nie obowiązuje.
Przechodzimy więc albo do zasady ogólnej (miejsce pobytu dziecka) albo zostanie zawarte nowe porozumienie.
Jurysdykcja wyłączna
O czym należy pamiętać?
Jeżeli zawarłaś/zawarłeś porozumienie w sprawie wyboru sądu to tylko ten sąd będzie właściwy. Jest to tzw. jurysdykcja wyłączna. Orzeczenie wydane przez sąd innego kraju będzie po prostu nieważne.
Dlaczego się o tym tak rozpisuję?
Zwróćmy uwagę na punkt 2 z warunków zawarcia porozumienia.
Napisałam na początku, że strony mogą zawrzeć porozumienie, ale jeżeli zostaniemy pozwani i zaczynamy postępowanie w sprawie dotyczącej naszego dziecka i nie sprzeciwimy się jurysdykcji to może się okazać, że sąd stanie się właściwy do rozpoznania sprawy.
Obowiązek sądu
Kiedy sąd stanie się właściwy?
Należy podkreślić, że rozporządzenie nakłada na sędziego dodatkowy obowiązek – sędzia ma poinformować stronę przystępującą do postępowania o możliwości sprzeciwienia się jurysdykcji sądu (oczywiście cały czas piszę o sądzie kraju, w którym dziecko nie ma zwykłego pobytu).
Jeżeli sąd nie poinformuje strony o takiej możliwości, to całe postępowanie, które mimo wszystko by się toczyło, będzie nieważne.
Postępowania w różnych sądach
Może się tak zdarzyć, że zostaną wszczęte sprawy w dwóch różnych państwach (dzieje się tak nawet dosyć często w sprawach międzynarodowych).
Co w takim wypadku?
Jeżeli jedna ze spraw została wszczęta przed sądem, który został wybrany w porozumieniu (lub nie sprzeciwiono się jurysdykcji zgodnie z tym, o czym pisałam wyżej) to ten drugi sąd, przed którym także wszczęto sprawę musi zawiesić postępowanie.
Taki sąd musi poczekać aż sąd wybrany przez strony stwierdzi, że nie przysługuje mu jurysdykcja lub – rozstrzygnie sprawę.
Jeżeli jesteś w związku z obcokrajowcem lub mieszkasz w innym kraju Unii Europejskiej (z wyjątkiem Danii) to możesz skorzystać z wyboru sądu.
Jeżeli jednak chcesz aby właściwy był sąd tam, gdzie dziecko ma miejsce zwykłego pobytu to po prostu uważaj na takie porozumienia.
Agnieszka Swaczyna
adwokat
Photo by Brittani Burns on Unsplash
***
Jak współpracować z adwokatem?
Dzisiejszy wpis to garść moich refleksji na temat współpracy Klienta z adwokatem w sposób harmonijny i z największym pożytkiem dla Klienta.
Współpraca
To może bzdurne, co napiszę, ale adwokat też ma życie prywatne. Co mnie skłoniło do tak „głębokiej” refleksji?
Ostatnio zdarzyło mi się, że dostałam kilka wiadomości E-mail od Klienta.
Zamierzeniem autora wiadomości było udzielenie mi dodatkowych informacji na temat świadków i ostatnich wydarzeń między Klientem a jego żoną.
Problem w tym, że wiadomości zostały wysłane do mnie po g. 22.00 a rozprawa była o g. 8.30 dnia następnego [Czytaj dalej…]
{ 2 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
A jeśli matka mieszkajaca w Polsce zabierze dziecko i wyjedzie za granice. I uważa, że utrzymanie dziecka np. w Kanadzie (przykład) kosztuje miesięcznie 5000 dolarów (przykład), to jak sąd wtedy ustala wysokość alimentów ojcu, który pracuje, zarabia średnią krajową i mieszka w Polsce ?
To niestety jest pytanie do sądu w Kanadzie. O ile wiem, w Kanadzie obowiązują tabele alimentacyjne. Niestety po bliższe informacje trzeba się udać do prawnika kanadyjskiego