Jakiś czas temu w regionalnej Gazecie Wyborczej (Łódź) ukazał się artykuł o biegłych psychologach. Artykuł straszny, ale wierzę w każde słowo. Link do artykułu przesłała mi znajoma psycholog, która jest świadoma moich „przygód” z biegłymi psychologami. Z treścią artykułu można zapoznać się – tu.
Po co biegły psycholog?
Zacznijmy od początku. Sędzia nie jest psychologiem, musi zatem posiłkować się opinią fachowca w ocenie np.: więzi między rodzicami a dziećmi, oceny postawy rodzicielskiej, sugestii odnośnie do wyboru rodzica wiodącego itp. I to jest w porządku. Tak być powinno. Sąd ma do dyspozycji dwie możliwości:
- Opiniodawczy Zespół Specjalistów Sądowych (OZSS) – opiniuje zespół. Najczęściej psycholog i pedagog. Zaleta: biegli mają możliwość kontroli swoich spostrzeżeń, razem sporządzają opinię. Wada: bardzo długo się czeka (w Krakowie to ok. 8 miesięcy. Są ośrodki „szybsze”);
- biegły psycholog z listy biegłych prowadzonych przez sądy okręgowe. Zaleta – często znacznie szybciej niż OZSS. Wada – brak kontroli nad biegłymi, brak kontroli metod i jakiejkolwiek weryfikacji wiedzy biegłego. Nieważne też jaką specjalizacją legitymuje się biegły.
Kogo wybrać?
Nie ma rozwiązań idealnych. W internecie można przeczytać wiele uwag krytycznych pod adresem OZSS (dawniej RODK). Sama zgłaszam niejednokrotnie zarzuty do opinii. Muszę jednak przyznać, że biegli OZSS trzymają się pewnych zasad opiniowania, czego nie można powiedzieć o biegłych z listy. Przyznam, że – biorąc pod uwagę moje doświadczenia procesowe – biegłych z listy się po prostu boję.
Przykład
Pierwszy z brzegu. Borykam się z opinią biegłej dotyczącej 7-letniego dziecka. Rozmowa psychologa z dzieckiem trwała godzinę. Dziecko odmówiło narysowania rodziny (zamiast tego – tęcza). Biegły rozmawiał tylko z ojcem. Efekt – dziecko wg biegłej jest na tyle dojrzało i samodzielne, że może decydować o sobie i wybiera na opiekuna ojca, bo jest z nim bardziej związane niż z matką. Dodam tylko, że do niedawna dziecko było pod opieką matki (od urodzenia). Nie chodzi mi tutaj o to, czy ojciec może opiekować się dzieckiem. Abstrakcyjnie rzecz ujmując – może. Chodzi mi tylko o sposób opiniowania i wnioski końcowe.
Nie powinno zatem dziwić, że – jeżeli to możliwe – staram się unikać biegłych z listy. Pomijam, że w Krakowie można odnieść wrażenie, że na liście biegłych jest jeden psycholog (co sprawa – mam tego samego biegłego). Nie wiem, jak jest w innych miastach… Dla wyjaśnienia – sprawdzałam listę krakowską. Psychologów nie brakuje. Tylko kilku psychologów wskazało specjalizację. Reszta – omnibusy…
Problem polega na tym, że sąd powołuje jednego biegłego. Los sprawy zależy więc od wrażeń i osądów jednej osoby. Bez żadnej zewnętrznej fachowej kontroli. Jeżeli się zdarzy, że biegła nie ma specjalności w zakresie psychologii dzieci? Tym gorzej dla dzieci :-(. Z jakiegoś powodu z problemami ortopedycznymi idziemy do ortopedy a nie do pulmunologa.
A więc kogo wybrać?
Cóż, może się zdarzyć, że opinia biegłego psychologa z listy biegłych akuratnie będzie dla Ciebie korzystna. Pytanie, czy będzie korzystna dla dziecka? Może się zdarzyć, że opinia będzie rzetelna i uzasadniona. Ale może się zdarzyć (i wg mnie, niestety prawdopodobieństwo jest większe), że opinia będzie dla Ciebie miażdżąca i będziesz musiał poświęcić wiele czasu, energii i pieniędzy (np. na adwokatów), żeby odrobić straty. Niekiedy nie będzie jak tych strat odrobić. Smutne? Smutne.
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }